Καθοριστικός παράγοντας για τη δημιουργία καλύτερων συνθηκών στη ζωή μας αποτελεί η ανάληψη της ευθύνης.
Πολυσυζητημένο θέμα και πολλοί θα συμφωνήσουν ότι «κάτι έχω ακούσει και διαβάσει». Ωστόσο λίγοι προχωρούμε πέρα από την πληροφορία. Που σημαίνει, ότι σκέφτομαι με έναν πιο υπεύθυνο τρόπο και συγχρόνως πράττω ανάλογα. Η νοοτροπία του είμαι ενήλικος και υπεύθυνος για τη ζωή μου χρειάζεται να ακολουθείται από ανάλογη συμπεριφορά. Αυτές οι δύο αρχές είναι πάντα αλληλένδετες.
Αν μόνο σκέφτομαι ενώ οι ενέργειές μου δείχνουν προς μια άλλη κατεύθυνση ή αν μόνο ενεργώ δίχως να σκέφτομαι τι σημαίνει “εγώ έχω την ευθύνη”, τότε πιθανόν να έχω αποτελέσματα που στην καλύτερη περίπτωση απλά δεν με ικανοποιούν, ενώ στη χειρότερη βλάπτουν εμένα ή και τους γύρω μου.
Τι σημαίνει πρακτικά, αναλαμβάνω την ευθύνη; Ποιος τρόπος σκέψης με βοηθά να παίρνω υπεύθυνες, ενήλικες αποφάσεις και να προνοώ;
Ξεκινώντας, σταματώ να υιοθετώ παθητικούς ρόλους. Σταματώ να αποφεύγω τα δύσκολα και να υπεκφεύγω τα δυσάρεστα. Σταματώ να εκφράζω αρνητισμό, κατηγορώντας τους άλλους, τον καιρό, την κυβέρνηση, τις όποιες συνθήκες. Αντιμετωπίζω τα γεγονότα με μια βασική προϋπόθεση: Εξετάζοντας ποια είναι η δική μου συμβολή σε αυτό που συνέβη.
Τι θα έκανα διαφορετικά την επόμενη φορά ώστε να διασφαλίσω ένα καλύτερο αποτέλεσμα. Τι θα απέφευγα να κάνω.
Σε τι θα έδινα προτεραιότητα, τι θα μπορούσα να έχω προβλέψει ώστε – στο βαθμό που είναι στον έλεγχο μου – να είχα αποφύγει μια δυσάρεστη έκβαση.
Πολλοί αδυνατούμε να διακρίνουμε ότι φταίμε. Ακόμα και αν το διακρίνουμε, αρνούμαστε να το δεχτούμε. Επειδή αν το δεχτούμε θα χρειαστεί να κάνουμε κάτι για αυτό. Και συνήθως αυτό το κάτι είναι δύσκολο διότι μας βγάζει από τη συνήθεια και την ευκολία μας, μας αναγκάζει να κινηθούμε πέρα από τη ζώνη άνεσής μας.
Όμως αναρωτηθείτε. Τι μας κοστίζει τελικά αυτή η υπεκφυγή;
Τι τίμημα πληρώνουμε όταν δεν ανταποκρινόμαστε στις καταστάσεις με υπευθυνότητα, που σημαίνει οτι κάτι μαθαίνω απο το λάθος μου;
Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε τι είναι αυτό που εμείς κάνουμε και το οποίο δεν λειτουργεί. Και ύστερα είναι απαραίτητο να το δεχτούμε με ηρεμία και να συμπεριφερθούμε ανάλογα. Εφόσον το διακρίνουμε και το δεχτούμε έχουμε κάνει τα πρώτα βήματα για την αντιμετώπιση των δυσκολιών μας και την διαμόρφωση των καταστάσεων που μας αφορούν. Και εφόσον αναλάβουμε υπεύθυνη δράση, γινόμαστε οι δυναμικοί ηγέτες τους και όχι τα ανεπαρκή θύματά τους.
Όπως τονίζει ο Malcom Knowles, «Γινόμαστε ενήλικοι από κοινωνική άποψη όταν αρχίζουμε να αναλαμβάνουμε ρόλους ενηλίκων, όπως είναι οι ρόλοι του πλήρως απασχολούμενου, του συζύγου, του γονέα, του πολίτη που ψηφίζει κτλ […]
Γινόμαστε ενήλικοι από ψυχολογική άποψη όταν φτάνουμε στην αυτοαντίληψη ότι εμείς είμαστε οι υπεύθυνοι για τη ζωή μας, ότι είμαστε αυτοπροσδιοριζόμενοι».
Photo by Lopez Robin on Unsplash
